Cuenca brandt

Over nieuwjaar in een Cuencaanse familie, met nen hoop rare tradities.



Maandagmiddag, 31 december, 16 uur. Ik kom aan bij de familie Bernal, ik ben uitgenodigd door de zoon, Max, ne scout, om mee nieuwjaar te vieren. Ik geef Montserrat, de gastvrouw, een dozeke chocolattekes en mag in de keuken gaan wachten tot de Max aankomt. Altijd te laat, die mannen. Ik krijg een vruchtensapke en nen tamal voorgeschoteld, een mengeling van deeg, groenten en vlees, ingepakt in een groot blad van één of andere tropische plant en gekookt in water. Heerlijk. Maar wat straffer is, in diezelfde keuken ontdek ik een wafelijzer. Ik kan mijn ogen amper geloven en vraag om “de machine” eens van dichtbij te mogen bekijken. Het blijkt om een broodtooster te gaan, aldus Montserrat,maar het is quasi identiek aan ons wafelijzer. Ik besef dat ik eindelijk mijn gerief gevonden heb om de mannen van `t werk eens te trakteren op iets fatsoenlijk Belgisch. Maar eerst de familie natuurlijk, en dat vindt mevrouw maar al te geweldig.

Na een tijdje komt de zoon thuis en we trekken de stad in, om kerststallen en poppen te gaan bezien en vuurwerk te kopen. Overal staan, liggen, hangen en zitten poppen voor de huizen, beeltenissen van familieleden die nog een dikke 8 uur te gaan hebben, vooraleer in vlammen op te gaan. Vooral op de grotere kruispunten, maar zowat overal in de stad, lopen travestieten rond die de auto`s stoppen om geld te vragen. Venten verkleed als weduwe, omwille van het verlies van het oude jaar. Op de laan van de universiteit doen een heks en een zedige non hun werk, maar op weg naar de familie, in de auto, zijn we evengoed halve stipacts tegengekomen, een showke voor elke auto, tot groot jolijt van iedereen die daarin zit. Ook staan er overal kinderen, eveneens verkleed als weduwen, met touwen die over de weg liggen. Als er auto`s komen trekken ze hun touw omhoog en vragen ze geld. De straten hangen vol met griezelmaskers en overal loopt verkleed volk rond.

De schoonste bezienswaardigheden zijn de poppenwedstrijden, georganiseerd door Zhumir. Zowat elke wijk heeft ergens een soort kraam staan, of een straat vol kraamkes, met poppen. Maar meestal gaat het verder dan dat, het lijkt een soort statische carnavalstoet; geen wagens, maar alles op de grond, klaar om opgestookt te worden. (en daar zijn geweldig schoon dingen bij, maar ik heb er niet al te veel van kunnen trekken want de pillen van mijn kodak waren onverwacht plat) Voor die tentoonstellingen van hun beelden kan iedereen naar eigen goeddunken de straat afzetten, evenals voor het vragen van geld aan de auto`s, of zelfs voor het organiseren van een dansfeest op straat. Ge kunt niet geloven wat een plezante sfeer dat met zich meebrengt.

Een levensgrote pop van Jefferson Perez, de enige Ecuadoriaan die ooit goud haalde op de spelen, en dat roepen ze na 12 jaar nog altijd van de daken. Men beweert dat deze snelwandelaar de enige Ecuadoriaan is die op tijd komt.

Ma wat getoerist in de stad vertrekken we thuis met het gezin Bernal, op weg naar de familie van de moeder. Ik had mijn chocolattekes dus blijkbaar aan de verkeerde persoon overhandigd. Iedere familie die aankomt heeft een deel van de menu bij. Montserrat had de patatten en de rijst verzorgd. (en ik heb hier een nieuw patattenrecept geleerd, wie had dat gedacht, een soort kruising tussen puree en gewoon patatten) Zone nieuwjaar, dat is hier allereerst dansen, heel den avond. Ze verkleden zich ook, in lugubere dingen, geraamten zijn het populairst. Ik heb voor de gelegenheid een kostummeke van de Max mogen lenen. Ne geweldige menu ook, met gebakken hesp, beestig lekker en enorm chik. Al was het maar één bord en zou dat bij ons wat mager zijn, ik ben stilaan gewend aan de Ecuadoriaanse porties en twee-drie stukken vlees is intussen iets ongelooflijk geworden. Vervolgens nog wat dansen met jan en alleman en vlak voor nieuwjaar zijn we dan richting de familie van de vader vertrokken.

We worden enthousiast ontvangen op een wodkake, iedereen van hetzelfde glaske, zoals dat hier moet. Tegen de gevel van het huis staan niet minder dan een vijftal poppen opgesteld. Vlak voor het aftellen worden die in het midden van de straat gesmeten – en we zitten hier in het drukke historisch centrum van een stad met 450 000 inwoners - op nen hoop en overgoten met een ferm scheut benzine. Er staat gene radio of televisie op en bijgevolg is er wat discussie over het exacte begin van het nieuwe jaar, maar uiteindelijk schiet de vlam dan toch in de petrol en de hele hoop staat al gauw in lichterlaaie. Ook hier wordt er nen hoop vuurwerk bij in den brandstapel gesmeten en de weinige passerende auto`s moeten hunne plan maar trekken. In heel de stad worden ineens overal vuren ontstoken, iedereen staat op straat, Cuenca huldt zich in een walm van rook die niet optrekt, en dat is heel letterlijk te nemen. Een ongelooflijk zicht, een stad vol vuren. De straat is van de voetgangers, voor auto`s is er haast geen doorkomen meer aan. De gemiddelde kerstbomenstook is er belachelijk tegen. De aanblik van de stad doet sterk denken aan een oorlogsfilm, of het einde van de wereld misschien.

Ven ik heb een idee om op de nieuwjaarsfuif een plezant feestje te stoken.

Intussen komen ze rond met plateaus druiven en erwten, dat brengt allebei geluk. Alles draait hier om geluk vandaag. Als ge met ne rugzak een toerke rond den blok loopt en ecact op 12 uur aankomt betekent dat dat ge het volgende jaar op reis kunt gaan. De poppen worden voor het in de fik steken “gereinigd” met eieren en bloemen, een beetje gelijk de “stinkers” die bij de moe staan. En sommigen lopen een toerke rond het vuur, of springen erover, allemaal manieren om geluk te vinden in het nieuw jaar.

Ik ben met de Max een toereke in de stad gaan doen om de vuren te bezien. Een prachtige belevenis.

We hebben nog gedanst tot 4 uur `s morgens (wat hier extreem laat is) en zijn dan nog twee uur blijven plakken met de neven met een fles Jamaicaanse Rum en Zhumir. Op aanraden van de Max ben ik niet naar huis gegaan, maar bij hem blijven slapen. De stad zou te gevaarlijk zijn voor de moment, met een horde dieven op elke hoek van de straat om de talrijke zatte kloten van hun schaarse bezittingen te beroven. Voor de fles Zhumir zijn ze met drie man naar een winkelke of 500 meter afstand gegaan, maar wel in de auto, ondat het te voet te gevaarlijk zou geweest zijn.

Goed, om 11 uur wordt ik wakker en beslis om het stilaan te gaan bollen. Ik help Montserrat nog effe met haar huiswerk Engels, thuissonderwijs, en vertrek. Ik krijg nog een hele speech, typisch Ecuadoriaans, over het geluk dat de familie te beurt was gevallen, de zegen van drie kinderen te hebben, de eer om mij te ontvangen, de beste wensen en hoop voor het nieuwe jaar, een uitnodiging om eender wanneer binnen te vallen en de benadrukking dat de ouders ook ooit in het buitenland zijn geweest en dat ze mij verstaan. Emotionele jongens, die Ecuadorianen.


En wanneer gade nu langskomen om wafels te bakken?
Dat komt in orde! (hoop ik)
Bij deze een oproep: In de reacties graag wat tips, recepten, … over hoe ge wafels bakt, a.u.b.



Merci.



Van uw verslaggever, wiens jaar 2007 uitzonderlijk 365 dagen en 6 uur heeft geduurd.

Update 3 januari, ik ben nog tradities vergeten:
Geel ondergoed dragen brengt ook geluk en het waanzinnig liggen stampen van de pop die op straat ligt (ook als ze al in de fik staat) helpt om alle slechte dingen van het afgelopen jaar echter u te laten.
(als ze ergens weten hoe ge gelukkig kunt worden is ´t hier wel, precies)